Punyatoya

“ପୁଣ୍ୟତୋୟା” ହେଉଛି ଡକ୍ଟର ପ୍ରତିଭା ରାୟଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଲିଖିତ ଏକ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଓଡ଼ିଆ ଉପନ୍ୟାସ, ଯାହା ପ୍ରଥମେ ୧୯୭୯ ମସିହାରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା। ଏହାର ଶୀର୍ଷକ, ଯାହାର ଅର୍ଥ “ନଦୀ ପରି ପବିତ୍ର” କିମ୍ବା “ପବିତ୍ର ନଦୀ”, ପବିତ୍ରତା ଏବଂ ସ୍ଥିରତାର କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବିଷୟବସ୍ତୁକୁ ସୂଚିତ କରେ। ଏହି ଉପନ୍ୟାସ ବର୍ଷା (ଯେଉଁମାନଙ୍କୁ ମେଘୀ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ) ନାମକ ଏକ ଯୁବତୀ ଗ୍ରାମୀଣ ଝିଅର ମର୍ମସ୍ପର୍ଶୀ କାହାଣୀ କହେ, ଯିଏ ଏକ ଭୟଙ୍କର ଘଟଣାକ୍ରମର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୁଏ। ଏକ ସୁଖୀ ଯୌବନ ଏବଂ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ବିବାହିତ ଜୀବନ ପରେ, ସେ ଏକ ନିର୍ମମ ବଳାତ୍କାରର ଶିକାର ହୁଏ। ଏହି କାହାଣୀରେ ସେ ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିବା ସାମାଜିକ କୁସଂସ୍କାର ଏବଂ ଲଜ୍ଜାର ଅନୁସନ୍ଧାନ କରାଯାଇଛି, ବିଶେଷକରି ତାଙ୍କ ନିଜ ସ୍ୱାମୀ ଏବଂ ପରିବାର, ଯେଉଁମାନେ ତାଙ୍କୁ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ମନା କରନ୍ତି। ଅପାର କଷ୍ଟ ଏବଂ ଭାବପ୍ରବଣ ଆଘାତ ସତ୍ତ୍ୱେ, ବର୍ଷାଙ୍କ ଅଦମ୍ୟ ଆତ୍ମା ​​ଝଲସୁଛି। ସେ ଏପରି ଏକ ଦୁନିଆରେ ଗତି କରନ୍ତି ଯାହା ତାଙ୍କୁ ବାରମ୍ବାର ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରେ, ଏପରିକି ନିଜକୁ ଏକ ଏପରି ଦାନଶୀଳ ସଂଗଠନରେ ପାଆନ୍ତି ଯାହା ଶୋଷଣର ଏକ ମୁଖବନ୍ଧ ପାଲଟିଯାଏ। ଏହି ନିରାଶା ମଧ୍ୟରେ, ସେ ତାଙ୍କ ଝିଅ ବାଣୀକୁ ଜନ୍ମ ଦିଅନ୍ତି। ସାମାଜିକ ମାନଦଣ୍ଡକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରିବା ଏବଂ ସୀମାନ୍ତ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ଉତ୍ଥାନ କରିବା ପାଇଁ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ନିଶିଥଙ୍କ ରୂପରେ ଆଶାର ଏକ କିରଣ ଉଭା ହୁଏ। ସେ ବର୍ଷାଙ୍କୁ ସମର୍ଥନ ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି ଏବଂ ଏକ ଉନ୍ନତ ଜୀବନ ଏବଂ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳତା ପାଇଁ ଏକ ପଥ ଖୋଜିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି। ଏହି ଉପନ୍ୟାସଟି ମୁକ୍ତି, ସ୍ଥିରତା, ସାମାଜିକ ଅନ୍ୟାୟ, ମାନବ ଆତ୍ମାର ଶକ୍ତି ଏବଂ ପ୍ରତିକୂଳ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଆଶାର ସ୍ଥାୟୀ ଶକ୍ତି ଭଳି ବିଷୟବସ୍ତୁର ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଅନୁସନ୍ଧାନ। ଏହା ପୁରୁଷପ୍ରଧାନ ସମାଜ ଏବଂ ଏହାର ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ମାନଦଣ୍ଡକୁ ସମାଲୋଚନା କରେ, ଯେତେବେଳେ ମହିଳାମାନଙ୍କର ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଦୃଢ଼ତାକୁ ପାଳନ କରେ।
“Punyatoya” is a renowned Odia novel by Dr. Pratibha Ray, first published in 1979. The title, meaning “pure as a river” or a “hallowed river,” hints at the central theme of purity and resilience. The novel tells the poignant story of Barsha (also called Meghi), a young village girl who experiences a devastating turn of events. After a happy youth and early married life, she suffers a brutal rape. The narrative explores the societal prejudices and shame she faces, particularly from her own husband and family, who refuse to accept her back. Despite the immense hardship and emotional trauma, Barsha’s indomitable spirit shines through. She navigates a world that repeatedly rejects her, even finding herself in a seemingly charitable organization that turns out to be a facade for exploitation. Amidst this despair, she gives birth to her daughter, Bani. A ray of hope emerges in the form of Nishith, a social worker dedicated to challenging societal norms and uplifting marginalized women. He offers Barsha support and helps her find a path towards a better life and self-sufficiency. The novel is a powerful exploration of themes like redemption, resilience, social injustice, the strength of the human spirit, and the enduring power of hope in the face of adversity. It critiques the patriarchal society and its double standards, while celebrating the inner fortitude of women.