Mahamoha

“ମହାମୋହ”ଯାହାର ଅର୍ଥ “ମହାନ ଭ୍ରମ” କିମ୍ବା “ମହାନ କାମନା”, ଡକ୍ଟର ପ୍ରତିଭା ରାୟଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଲିଖିତ ଏକ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଓଡ଼ିଆ ଉପନ୍ୟାସ। ଏହା ବୈଦିକ ଯୁଗର ଅହଲ୍ୟାଙ୍କ ପୌରାଣିକ କାହାଣୀର ଏକ ସାହସିକ ଏବଂ ଅଭିନବ ପୁନଃକଥନ, ବିଶେଷକରି ରାମାୟଣରେ ଦେଖାଯାଏ।ଅହଲ୍ୟାଙ୍କୁ କେବଳ ଏକ ପୌରାଣିକ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ଭାବରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ, ପ୍ରତିଭା ରାୟ ତାଙ୍କୁ ସମସ୍ତ ଯୁଗର ନାରୀତ୍ୱର ଏକ ସାର୍ବଜନୀନ ପ୍ରତୀକରେ ପରିଣତ କରିଛନ୍ତି। ଏହି ଉପନ୍ୟାସ ଅହଲ୍ୟାଙ୍କ ଶୈଶବରୁ ବିବାହ ଏବଂ ସନ୍ତାନ ପାଳନ ମାଧ୍ୟମରେ ବୃଦ୍ଧାବସ୍ଥା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯାତ୍ରାକୁ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରେ, ଇତିହାସ ଏବଂ ଆଧୁନିକ ଯୁଗରେ ମହିଳାମାନଙ୍କର ସଂଘର୍ଷ, ଆହ୍ୱାନ ଏବଂ ଆକାଂକ୍ଷାକୁ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ କରିଥାଏ।
“ମହାମୋହ” ସମାନତା, ପ୍ରେମ, ପରିଚୟ ଏବଂ ସାମାଜିକ ନ୍ୟାୟର ବିଷୟବସ୍ତୁ ଉପରେ ଖୋଳତାଡ଼ କରେ। ପ୍ରାଚୀନ ପୌରାଣିକ କାହାଣୀରେ ମୂଳ ଥିବା ବେଳେ, ପୁସ୍ତକଟି ସମକାଳୀନ ସାମାଜିକ ଚିନ୍ତାଧାରା ବିଷୟରେ ଗଭୀର ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇଥାଏ, ପାଠକମାନଙ୍କୁ ଲିଙ୍ଗ, ସାମାଜିକ ମାନଦଣ୍ଡ ଏବଂ ଆତ୍ମ-ପରିପୂର୍ଣ୍ଣତା ଏବଂ ସ୍ୱୀକୃତି ପାଇଁ ଅନନ୍ତ ସନ୍ଧାନ ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତା କରିବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିଥାଏ। ଏହା ଅହଲ୍ୟାଙ୍କୁ କେବଳ ଜଣେ ଦେବୀ କିମ୍ବା ପୀଡିତା ଭାବରେ ନୁହେଁ, ବରଂ ନ୍ୟାୟ ଖୋଜୁଥିବା ଏବଂ ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ସାମାଜିକ ବିଚାରକୁ ବିରୋଧ କରୁଥିବା ଏକ ବିପ୍ଳବୀ ପଥରେ ଯାଉଥିବା ଜଣେ ମାନବ ଭାବରେ ଚିତ୍ରଣ କରେ।ପ୍ରତିଭା ରାୟଙ୍କ କାହାଣୀ ପୌରାଣିକ କାହାଣୀର ଏକ ସୂକ୍ଷ୍ମ ବ୍ୟାଖ୍ୟା ପ୍ରଦାନ କରେ, ଅହଲ୍ୟାଙ୍କୁ ଜଣେ ବିଦ୍ୱାନ, ଆତ୍ମ-ସଚେତନ ମହିଳା ଭାବରେ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରେ ଯିଏ ସାମାଜିକ ଆଶାଠାରୁ ଅଧିକ ପ୍ରକୃତ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣତା ଖୋଜନ୍ତି। ଏହି ଉପନ୍ୟାସଟି ଏହାର ମହାନ ଶୈଳୀ, ବୈଦିକ ଜ୍ଞାନକୁ ଏକ ଆଧୁନିକ ନାରୀବାଦୀ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ସହିତ ମିଶ୍ରଣ କରିବା ଏବଂ ମାନବ ଭାବନା ଏବଂ ସମ୍ପର୍କର ଜଟିଳତା ଅନୁସନ୍ଧାନ ପାଇଁ ପ୍ରଶଂସିତ।
“Mahamoha” (महामोह), meaning “The Great Delusion” or “The Great Lust,” is a celebrated Odia novel by Dr. Pratibha Ray. It is a bold and innovative re-telling of the mythological story of Ahalya from the Vedic period, particularly as found in the Ramayana.Instead of merely presenting Ahalya as a mythical figure, Pratibha Ray transforms her into a universal symbol of womanhood across all ages. The novel explores Ahalya’s journey from childhood, through marriage and child-rearing, to old age, highlighting the struggles, challenges, and aspirations of women throughout history and into the modern era.”Mahamoha” delves into themes of equality, love, identity, and social justice. While rooted in ancient mythology, the book raises profound questions about contemporary social concerns, encouraging readers to ponder issues of gender, societal norms, and the eternal quest for self-fulfillment and recognition. It portrays Ahalya not just as a goddess or a victim, but as a human being on a revolutionary path, seeking justice and defying narrow societal judgments.Pratibha Ray’s narrative offers a nuanced interpretation of the myth, showcasing Ahalya as an erudite, self-aware woman who seeks genuine fulfillment beyond societal expectations. The novel is praised for its grand style, blending Vedic knowledge with a modern feminist outlook, and exploring the complexities of human emotions and relationships.